Ημερολογιο 2018

Η "χρυσή εποχή" της Λέσβου (τέλη 19ου-αρχές 20ού αιώνα) μέσα από τις Συλλογές της Δ.Κ.Β. Μυτιλήνης

Με τις αλλαγές που επήλθαν με τα σουλτανικά διατάγματα του Χάττι Σερίφ του Γκιούλχανε (1839) και Χάτι Χουμαγιούν (1855), βάσει των οποίων έστω και τυπικά υπήρχε ισονομία και ισότητα μεταξύ των Οθωμανών υπηκόων, ανεξαρτήτως γένους και θρησκεύματος, αλλά και εξαιτίας μιας σειράς ιστορικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν τον 18ο αιώνα, βάσει των οποίων οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις πέτυχαν την οικονομική διείσδυσή τους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αρχίζει να διαφαίνεται στη Λέσβο μία οικονομική άνθηση. Η άνθηση αυτή επιτυγχάνεται κυρίως μέσω της αύξησης των εμπορικών συναλλαγών με τα απέναντι παράλια, αλλά και με πόλεις του εξωτερικού. Το εμπόριο πλέον διεξάγεται χωρίς τις απαγορεύσεις του παρελθόντος, έχοντας ως αποτέλεσμα την εισροή μεγάλων κεφαλαίων στο νησί και τη δημιουργία μίας νέας τάξης, της αστικής. Η επαφή με τη δύση επηρεάζει όχι μόνο την οικονομία του νησιού, αλλά και την κοινωνία ευρύτερα. Οι αλλαγές είναι εμφανείς στον τρόπο ζωής, στη μόρφωση και πνευματική καλλιέργεια, στην  τέχνη και στην αρχιτεκτονική, που αλλάζουν ολοκληρωτικά από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και την απελευθέρωση του νησιού το 1912.

Την περίοδο αυτή η Λέσβος υπάγεται διοικητικά στο Βιλαέτι (Νομαρχία) Αιγαίου με έδρα πότε τη Ρόδο και πότε τη Λέσβο και διοικείται από τον Μουτασερίφη (Έπαρχος). Μαζί με τα Μοσχονήσια αποτελούν ιδιαίτερο Σαντζάκι (διοικητική υποδιαίρεση, αντίστοιχη της σημερινής Περιφέρειας), το οποίο χωρίζεται σε πέντε διαμερίσματα (Καζάδες), τα οποία είναι η Μυτιλήνη, το Πλωμάρι, το Σίγρι, ο Μόλυβος και τα Μοσχονήσια. Εκκλησιαστικώς το νησί διαιρείται στις Μητροπόλεις Μυτιλήνης και Μηθύμνης, ενώ στη Μητρόπολη Μυτιλήνης ανήκει και η Τένεδος. Στο νησί υπάρχουν 130 Ναοί και 30 Τζαμιά. Ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται περίπου στις 150.000, από τους οποίους το 1/8 είναι Οθωμανοί. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Μυτιλήνη, η οποία περιγράφεται ως μια κηπούπολη με υδροδότηση, έργο του Χασάν Πασά Τζεζάερλη, με πολλά δέντρα, κήπους και περίτεχνα διακοσμημένες μαρμάρινες κρήνες. Κατά τον Γ. Αρχοντόπουλο "... είναι μια εκ των καλλιτέρων πόλεων του Κράτους, αρκετά καλώς ωκοδομημένη, με ωραίας εξοχάς... Η πόλις φωταγωγείται εις όλους τους δρόμους της αγοράς και των συνοικιών... Οι δρόμοι της αγοράς είναι αμαξιτοί και καλώς τακτοποιημένοι, αι δε οικίαι αυτής λίθινοι, καλαί και ωραίαι...". Τέλος, η Μυτιλήνη διαθέτει δύο λιμάνια, το Βόρειο και το Νότιο, το οποίο εμφανίζει και τη μεγαλύτερη κίνηση, "... επεσκευάσθη εσχάτως και εκαλλωπίσθη δια προκυμαίας, προσεγγίζουσι δε εις αυτόν καθ' εκάστην εβδομάδα πολλά ατμόπλοια διαφόρων εταιριών μεγάλας ωφελείας πρόξενα γενόμενα..." γράφει ο Γ. Αρχοντόπουλος.

Το ημερολόγιο διατίθεται δωρεάν από τη Δ.Κ.Β. Μυτιλήνης